آشنایی با کتابخانه تخصصی فقه و اصول
۱. فلسفه شکلگیری کتابخانه
کتاب و کتابخانه از ارکان مهم فرهنگ ساز و از نشانههای بارز پویایی و رشد فرهنگ در جوامع انسانی به شمار میروند. مسلمانان، با پیروی از آموزههای قرآن کریم و پیشوایان معصوم (ع) در طول تاریخ، کتابهای بسیار تحریر کردند و کتابخانههایی عظیم بنا نهادند.
امروزه و در عصر گسترش ارتباطات و رسانهها و فراهم شدن ابزارهای اطلاعرسانی، هنوز کتاب و کتابخانه جایگاه ویژه خود را دارد، بلکه بهتر میتواند ایفای نقش کند. البته گسترش حوزه دانشهای بشری و دینی، نیازی تازه فراروی فرهنگ دوستان و فرهنگپروران گذارده و آن، تأسیس کتابخانههای تخصصی با سرویسدهی آسان است.
تردیدی نیست که حوزههای علوم دینی، اگر بخواهند همگام زمان به نشر و ترویج فرهنگ دینی بپردازند، باید به طور روزآمد، با تازهترین دستاوردهای فکری بشری آشنا شوند، و این امر، ضرورت ایجاد مراکز اطلاعرسانی، بانکهای اطلاعات و کتابخانههای تخصصی را افزون میکند.
در حوزه علمیه قم، جناب حجة الاسلام و المسلمین سید جواد شهرستانی با درایت و احساس عمیق فرهنگی، تلاش گستردهای را برای پرکردن این خلأ آغاز کرد، که تأسیس کتابخانههای تخصصی (وابسته به دفتر آیةالله العظمی سیستانی) یکی از آنهاست.
۲. افتتاح
کتابخانه تخصصی فقه و اصول از شهریور ۱۳۷۷ شمسی کار تهیه و خرید کتاب را آغاز کرد. حوزه کار این کتابخانه، چهار رشته اصلی: فقه، اصول، رجال و حقوق است. کتابخانه، پس از گذشت پنج ماه، در بهمن ماه همان سال، با ۴۵۰۰ جلد کتاب، ارائه خدمات را به صورت آزمایشی آغاز کرد و در تابستان ۱۳۷۸ش (۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۲۰ق) همزمان با میلاد کوثر ولایت، حضرت فاطمه زهرا (س) به صورت رسمی افتتاح شد.
۳. نظام ردهبندی
کتابهای کتابخانه براساس نظام ردهبندی کنگره فهرستنویسی شدهاند و فهرست کتابهای موجود و برخی اطلاعات ضروری دیگر، بر روی رایانه قابل جستجوست. کتابخانه، از نرمافزار کتابداری سیمرغ (نوسا) بهره میگیرد.
۴. اطلاعات و آمار
اطلاعات آماری کتب و نشریات و سایر مواد کتابخانهای در این کتابخانه به شرح ذیل است:(پایان۱۳۹۰)
۱- کتابها: ۱۹۵۵۳ عنوان در حدود ۲۹۵۵۰ مجلد.
۲- نشریات: ۲۹۲ عنوان در ۸۷۹۴ مجلد.
۳- کتب لاتین: ۵۰۰ عنوان.
۴- دیسکهای فشرده: ۱۲۰ حلقه.
۵- پایاننامهها: ۱۷۰۰ عنوان.
۶- نسخههای خطی: ۴۳ مجلد.
۷- نسخههای عکسی: ۳۰۰ نسخه.
۸- کتابهای چاپ سنگی: ۵۰۰مجلد.
۵. فعالیتهای علمی پژوهشی
.۵/۱- تدوین مجموعه مقالات فقه پژوهی و مجموعه مقالات اصول پژوهی: ۶۹ مجلد
۵/۲- فهرست مقالات فقهی و حقوقی (نرمافزار): ۲۱۵۰۰ عنوان.
۵/۳- تهیه و نشرتراث الشیعه الفقهی و الاصولی
این سلسله به تصحیح و عرضه میراث عالمان شیعه در حوزه فقه و اصول میپردازد.
در این مجموعه رسالههای کوتاهی که در حجم یک کتاب نیستند و تاکنون منتشرنشده یا به شکل مطلوبی در اختیار محققان قرار نگرفتهاند، تصحیح و احیاء میشوند.
در انتخاب رساله سعی میشود این اولویتها منظور شود:مقام علمی صاحب نسخه، مورد ابتلا بودن موضوع رساله، تأثیر گذاری علمی رساله، قدمت نسخه.
اولین جلد از این مجموعه اختصاص به رسالههای اصول فقه شیعه دارد که در ۶۳۲ صفحه و به زبان
عربی منتشر شده است.
جلد دوم از این مجموعه اختصاص به رسالههای فقهی دارد که در ۵۹۸ صفحه و به زبان عربی منتشر شده است.
جلدهای سوم و چهارم نیز در دست پژوهش است.
۵/۴- تحقیق، تصحیح و چاپ کتاب نخبه حاجی کلباسی با چهارده حاشیه از فقهای بزرگ.
۵/۵- تصحیح و چاپ کتاب فقه زنان (رساله سلیمانیه) ابوالقاسم جرفادقانی.
۵/۶- تصحیح کتاب نورالسبل در قواعد فقهیه (در حال آمادهسازی برای نشر).
۵/۷- تدوین اجازهنامههای فقهی (در حال پژوهش).
۵/۸- تدوین فهرستگان نسخههای خطی اصول فقه (در حال پژوهش).
۵/۹- تدوین مجموعه مقالات فقه پزشکی در ۹ مجلد.